Beeldenroute op de grens tussen Arnhem en Oosterbeek
Ivonne Zijp heeft van ALLES IS HIER een prachtig driedelig beeldverslag gemaakt dat met een klik op de titels te bekijken is:
1. Dagopnames
2. Nachtopnames
3. Activiteiten
De interactieve kaart met filmpjes die via een QR code te bekijken waren, zijn via deze link te zien:
Interactieve kaart
De belangrijkste drijfveer achter deze expositie was om kunst zichtbaar en ervaarbaar te maken voor het publiek, juist omdat er zoveel culturele activiteiten stil vielen door de corona uitbraak. Het doel hierbij was om ‘waarden’ die energie geven over te dragen door beelden in het landschap die verrassen en aan het denken zetten.
Dat deze beeldenroute door 5.000 – 7.000 of meer mensen bezocht werd, was een duidelijke signaal dat velen de expositie positief hebben ervaren. De goede ontvangst was behalve door de vitaliteit van de expositie, ook te danken aan de ontdekking van dit voorheen afgesloten gebied. Amvest, de eigenaar van de Hes, gaf toestemming om het terrein hiervoor te gebruiken op voorwaarde van overleg over de routing en samenwerking in de PR.
Door de lineaire route was afstand houden geen probleem en kon het publiek er veilig wandelen. De heldere vormgeving van de goed leesbare plattegrond werd ondersteund door dat de enthousiaste hoveniers spontaan de route in de weide maaiden, door gele stippen op verharde paden en grote gele punaises in het landschappelijke deel. Op het wegdek – aan het begin en einde van de route – schilderde Bart Verburg een opmerkelijke grafische voetgangersmarkering. De meeste van de 15 deelnemende kunstenaars maakten nieuw werk; anderen pasten bestaand werk aan voor deze expositie. Door de zorgvuldig gekozen locaties kregen de beelden een site specifieke laag en betekenis. Ook ontstond er een bijzondere beeldrijm door vorm- en materiaalgebruik. Een andere groep werken daagden de bezoeker uit tot handeling of verrasten omdat er iets gebeurde.
Route en werken
Lightscapes van Ewoud Groenendijk vormde de start van de beeldenroute: vier zwart-wit foto’s in het kleurige landschap nodigden uit om een kronkelig paadje naar beneden in te gaan en daarmee als het ware de beeldenroute in te duiken.
Op het lager gelegen grasveld stond de Tijdmachine van Fons Snelder, een indrukwekkend apparaat dat heel langzaam in een spiraal de tijd aftekende op een onderliggende plateau dat in de loop van de maanden inkleurde tot een zwart vlak.
Iets verder – op de rand van de weide – stond Contemplatorium, de grote oranjekleurige installatie van Rob Sweere, die de bezoeker uitnodigde en daarmee letterlijk ruimte gaf voor contemplatie voor een peinzend en filosofische wandeling.
Vervolgens kwam de MIR in zicht, een grote tent, waarin de installatie Horzels van Willem Ouwerkerk stond opgesteld. De horzels waren met verenstaal opgehangen in een houten frame en reageerden via sensoren op de bewegingen van de bezoeker met een dans in een steeds wisselende cadans.
De Dubbele Tetraëder van Bart Verburg verbaasde mensen door de verandering van vorm als je erom heen liep en hij stelde de vraag die veel mensen bezighield – of je een vierkant in de constructie kon ontdekken -.
Autonoom, midden op de open weide op een steltonplateau, stond Rob Voerman’s beeld (zonder titel) te stralen en leek ’s avonds een verlichte sneeuwvlok of gezicht.
De elegante bewegende Lichtvangers van Bart Nijboer bewogen – soms synchroon en dan weer ieder apart- als levende organismen die het licht reflecteerden.
Jerome Symons plaatste een klein hardstenen beeld in de vorm van een bommetje met als titel ‘Impact’ dat met de neus het gras indook. Meerdere interpretaties waren mogelijk zoals de verwijzing naar gebeurtenissen in WO II op deze locatie of naar een ruimtelijke uitvoering van een striptekening met een in gedachten al hoorbare explosie.
Werken die de bezoekers enorm verrasten waren de groep beelden waarin beweging een belangrijke rol speelde: het geluidshuisje – zoals kinderen project TestSite van Karel van der Eijk noemden. Bezoekers konden, met een druk op een grote rode knop, het werk activeren waardoor een enorme slappe plastic zak, die je door het raam kon zien, door ventilatoren werd opgeblazen tot een kleurige coronavorm die zo in de ruimte bekneld raakte. Deze lucht werd doorgeleid naar een aan de buitenkant gemonteerd buizensysteem met kleine spleetjes die op verschillende toonhoogtes gingen fluiten en van verre te horen waren.
Project Mist van Anne ten Ham maakte ieder half uur een klein huisje onzichtbaar door rook in het transparante omhulsel rond het gebouwtje te spuiten. Op het raam van een huisje ernaast was haar project UITWEG te zien: een videoproductie waarin een vlieg op zoek was naar de uitweg.
Op de tegenliggende kopse kanten van de twee aluminium gebouwen die het landschap afsloten, hadden Jerome en Roekie Symons ieder een grote print gemonteerd. Roeki Symons’ Madame en Quarantaine was een fotomontage van een vrouw die door een lege medicijnverpakking heen de bezoeker aankeek. Daarmee onderstreepte zij de actualiteit van de coronacrisis. De leisteenkleurige bekleding van het gebouw vormde de omlijsting. Jerome Symons maakte een fotomontage waarbij een man en een vrouw elkaar de hand reiken als in het fresco van Michelangelo. Een gebaar dat we in de coronatijd niet konden maken maar dat door de titel Houdt elkaar vast moed insprak.
De Ruimtetekening van Ellen Boersma – solitair op een heuveltje met hoog gras – deed denken aan een grote telescoop om naar de lucht te kijken of juist om ruimte te omvatten.
Andere werken accentueerden de plek in het landschap zoals Crossing Lines, de masten van Lucas Sloot, die refereerden aan de geschiedenis van dit gebied waar KEMA eerder elektriciteitsproeven deed. Zijn torens stonden opgesteld in het verlengde van de hoogspanningsmast die van een afstand zichtbaar was.
De Vallei tafel I Miss You van Bram Kuypers stond aan de rand van de weide en aan het begin van de stuwwal en benadrukte de hoogteverschillen die in de ijstijd op het Hes terrein ontstonden.
Bij de bomenrij aan de Slijpbeek stond een ander beeld waar de bezoekers op konden reageren – Waterbridge van Rob Sweere – het leek een brug over de beek maar de peilers waren niet verbonden door een bovenbouw zodat mensen alleen op 3 meter afstand met elkaar konden communiceren.
Op een betonplateau aan het water stond Colony, een beeld op onderstel van Rob Voerman dat deed denken aan een mysterieuze stad die er geland lijkt te zijn uit een ver verleden.
Het ‘Orkest’ van Gijs Verhoofstad vormde de verrassende afsluiting van de tentoonstelling door kastjes met techniek in een rij van vijf bomen waardoor hij de onzichtbare energie van de bomen hoorbaar maakte.
Samenwerking met de kunstenaars en andere partijen
Om het project gezamenlijk tot stand te brengen, startten we een reeks bijeenkomsten – presentaties door de kunstenaars voor Amvest; een wandeling langs de route om de locaties te verkennen en de voorkeursplekken in te tekenen. Iedere bijeenkomst werd afgesloten met een gezamenlijke maaktijd uit de groentetuin van Scarabee. Daarnaast waren er gezamenlijke lunches tijdens de opbouw en drankjes in de weekends voor de kunstenaars en vrijwilligers. Vanaf het begin tot en met het einde was er veel commitment van alle betrokken partijen – van de kunstenaars tot terreinbeheerder, van hoveniers en gastvrouwen tot nachtwakers. Het plezier van de samenwerking mondde uit in een overtuigende en vitale expositie met bijzondere weekend activiteiten (zie ook de bijlage: ‘Route en werken’).
Openstelling van een voorheen afgesloten gebied
Dit project vond plaats op de Hes, een terrein dat deel uitmaakte van het voormalige KEMA terrein (in 1927 in Arnhem opgericht als de N.V. tot Keuring van Elektrotechnische Materialen Arnhem). KEMA is vooral bekend van het ’KEMA keur’ voor o.a. stekkers. Het bedrijf stond voor ‘energie’. Dit begrip speelde ook een belangrijke rol in het karakter van de beeldenroute. Veel bezoekers kwamen uit nieuwsgierigheid en de landschappelijke kwaliteiten bleken een ware ontdekking door de kronkelpaadjes, de beek en de grote weide, omzoomd door een laan van mooie oude bomen en bosschages. In dit decor accentueerden de beelden delen van het landschap of een gebouwtje of werden pas zichtbaar als je er langs liep. Andere beelden waren op zichtlijnen geplaatst en nodigden uit om verder te kijken en de hele route te lopen. Het parkachtige landschap, met zijn eigen geschiedenis en natuur, en de kunstwerken, met associatieve betekenissen, versterkten elkaars kernwaarden.
Publiciteit: PR en doelgroepen benadering
Amvest vatte de expositie op als onderdeel van hun marketingstrategie en voor de expositie betekende dat veel extra publiciteit. Het PR plan ontwikkelden we in samenwerking met Amvest en dat resulteerde in een gefaseerde opbouw en heldere berichtgeving. Dat betekende zowel professionalisering als verbreding van het publieksbereik. SLAK en Amvest informeerden, evenals Scarabee, hun netwerk door nieuwsbrieven. De vijftien deelnemende kunstenaars nodigden bovendien hun eigen netwerken uit. Daarnaast werden sociale media – facebook, instagram en de sites van de kunstenaars, stichting Scarabee en anderen ingezet en gedeeld. De pers werd uitvoerig en persoonlijk benaderd en wekelijks op de hoogte gesteld van de komende weekendactiviteiten. Ook werden digitale agenda’s van kranten van recreatie-sites ingevuld. Flyers werden breed verspreid in winkels, culturele instellingen in de 6 dorpen van de gemeente Renkum en door Flyerman op culturele hotspots in Arnhem, Nijmegen, Renkum en Wageningen. Alle bedrijven op Arnhems Buiten zoals Tennet en De Kookplaats werden van flyers voorzien.
Langs de Utrechtseweg werden grote banieren geplaatst en op het terrein stond een groot bord met plattegrond, gedragsregels en een samenvatting van het project met de logo’s van de sponsoren. Erbij een metalen bak met flyers voor publiek die buiten de weekends kwamen kijken.
Voorafgaand aan de opening organiseerde AMVEST een goed bezochte Sneak Previewvoor genodigden. De officiële opening op zondag 6 september – met een toespraak door wethouder Leonie Rolink, een dansoptreden door SPJ Partsen een ‘Vogelconcert’ door Rowan Schuddeboom – werd door ruim 500 mensen bezocht. De bezoekers bleken verrast door de zorgvuldigheid van de bewegwijzering, de kwaliteit van de beelden, het parkachtige landschap en de kracht van de expositie als geheel.
Ieder weekend waren er activiteiten om aandacht voor de expositie te genereren. Dat bracht niet alleen mensen op de been, maar leverde ook nieuwe interpretaties van de beelden, zoals onder meer bij de optredens van Hans Platenkamp, verhalenverteller, de performance van Karel van der Eijk op het dak van ‘TestSite’ en vele andere performances en activiteiten. Toen de performances gecanceld moesten worden, zijn deze onaangekondigd uitgevoerd en gefilmd. Hierdoor kregen de performances als document (film en/of foto) alsnog een breder bereik.
Door hetbelichten van de beelden tijdens een avondopenstelling wilden we het publiek een nieuwe ervaring bieden, maar vanwege aanscherping van de maatregelen bleek dat niet mogelijk. Daarom hebben we met de kunstenaars alle beelden belicht voor film- en foto opnames door Ivonne Zijp. Dit sprookjesachtige schouwspel brengen we later breed onder de aandacht.
Een andere groep werken daagden de bezoeker uit tot handeling of verrasten omdat er iets gebeurde, zoals de installatie TestSite van Karel van der Eijk in een voormalig testhuisje van DEKRA en het RIVM. Als iemand de grote rode knop indrukte, werden ventilatoren geactiveerd die een slappe plastic vorm in het huisje tot in de nok opbliezen. De uitgaande ventilatielucht werd door de wand naar een pijpensysteem aan de buitenkant geleid waardoor fluittonen van verschillende hoogtes van verre te horen waren. De installatie Contemplatorium van Rob Sweere nodigde uit om te betreden en meditatief over een lange lijn te wandelen naar een zitplek die geluid en zicht afschermde. Project MIST spoot ieder half uur rook in het plastic omhulsel dat rondom het huisje was opgebouwd en vulde daarmee de tussenruimte waardoor het gebouwtje zelf onzichtbaar werd.
Publieksbegeleiding
Veel aandacht is besteed aan de vormgeving van de route en de plattegrond (een interactieve via een app en een op de flyer) en dat werkte uitstekend. De formele informatie stond op de titelbordjes bij de werken met een QR code. Door een foto te maken, kwam een filmpje naar voren waarin de kunstenaar -frontaal in beeld – kort iets over het werk vertelde en afsloot met een prikkelende vraag. In de weekends verwelkomden gastvrouwen het publiek, deelden plattegronden uit en vertelden desgewenst iets over het werk, de route of over het landschap.
Scarabee organiseerde de expositie in samenwerking met de kunstenaars en in overleg met AMVEST. De inzet was om de expositie gezamenlijk tot stand te brengen. De organisatie en uitwerking verliep in goed overleg met alle partijen en was proactief en zorgvuldig, ook op het gebied van voorwaarden zoals contracten, controles van de beelden (overdag en ’s nachts) en verzekeringen. Alle taken waren van te voren uitgedacht en besproken en functioneerden prima. Evaluerend werd door alle partijen vastgesteld dat iedereen bijzonder tevreden was met de organisatie, de expositie en de ontvangst door het publiek. Amvest vroeg ons twee dagen voor het einde om verlenging.Vanwege de korte termijn, een dreigende lockdown en de naderende kou leek ons dit niet haalbaar. Bovendien zouden afspraken met alle partijen opnieuw gemaakt moeten worden en alle PR opnieuw opgestart moeten worden. Ons antwoord op deze vraag was daarom een voorstel om, indien mogelijk, een vervolg op ALLES IS HIER te geven in 2021. Zodra de fasering van het ontwikkelingstraject van Amvest duidelijker is, komen zij hierop terug.
Ook tekent zich al een spin-off af voor een aantal kunstenaars, zoals voor Lucas Sloot, die gevraagd is voor Amsterdam Art Fair en ook de provincie Gelderland is geïnteresseerd!
Het complete beeldverslag, gemaakt door Ivonne Zijp, wordt gepubliceerd op de verschillende sites en sociale media en toegevoegd aan de verslaglegging voor de sponsoren. De kunstenaars krijgen het beeldmateriaal van hun werk in High Resolutie. Het beeldverslag is een document waardoor dit project dat we met veel zorg, plezier en in goede samenwerking hebben voltooid, een langdurig leven beschoren blijft!
Voorafgaand aan de opening organiseerde AMVEST een goed bezochte Sneak Preview voor genodigden. De officiële opening op zondag 6 september – met een toespraak door wethouder Leonie Rolink, een dansoptreden door SPJ Parts en een Vogelconcert door Rowan Schuddeboom – werd door ruim 500 mensen bezocht. De bezoekers bleken verrast door de zorgvuldigheid van de bewegwijzering, de kwaliteit van de beelden, het parkachtige landschap en de kracht van de expositie als geheel.
Ieder weekend waren er activiteiten om aandacht voor de expositie te genereren. Dat bracht niet alleen mensen op de been, maar leverde ook nieuwe interpretaties van de beelden, zoals onder meer bij de optredens van Hans Platenkamp, verhalenverteller, de performance van Karel van der Eijk op het dak van TestSite en vele andere performances en activiteiten. Toen de performances gecanceld moesten worden, zijn deze onaangekondigd uitgevoerd en gefilmd. Hierdoor kregen de performances als document (film en/of foto) alsnog een breder bereik.
Door het belichten van de beelden tijdens een avondopenstelling wilden we het publiek een nieuwe ervaring bieden, maar vanwege aanscherping van de maatregelen bleek dat niet mogelijk. Daarom hebben we met de kunstenaars alle beelden belicht voor film- en foto opnames door Ivonne Zijp. Dit sprookjesachtige schouwspel brengen we later breed onder de aandacht.
Publieksbegeleiding
Veel aandacht is besteed aan de vormgeving van de route en de plattegrond (een interactieve via een app en een op de flyer) en dat werkte uitstekend. De formele informatie stond op de titelbordjes bij de werken met een QR code. Door een foto te maken, kwam een filmpje naar voren waarin de kunstenaar -frontaal in beeld – kort iets over het werk vertelde en afsloot met een prikkelende vraag. In de weekends verwelkomden gastvrouwen het publiek, deelden plattegronden uit en vertelden desgewenst iets over het werk, de route of over het landschap. Scarabee organiseerde de expositie in samenwerking met de kunstenaars en in overleg met AMVEST. De inzet was om de expositie gezamenlijk tot stand te brengen. De organisatie en uitwerking verliep in goed overleg met alle partijen en was proactief en zorgvuldig, ook op het gebied van voorwaarden zoals contracten, controles van de beelden (overdag en ’s nachts) en verzekeringen. Alle taken waren van te voren uitgedacht en besproken en functioneerden prima. Evaluerend werd door alle partijen vastgesteld dat iedereen bijzonder tevreden was met de organisatie, de expositie en de ontvangst door het publiek. Amvest vroeg ons twee dagen voor het einde om verlenging. Vanwege de korte termijn, een dreigende lockdown en de naderende kou leek ons dit niet haalbaar. Bovendien zouden afspraken met alle partijen opnieuw gemaakt moeten worden en alle PR opnieuw opgestart moeten worden. Ons antwoord op deze vraag was daarom een voorstel om, indien mogelijk, een vervolg op ALLES IS HIER te geven in 2021. Zodra de fasering van het ontwikkelingstraject van Amvest duidelijker is, komen zij hierop terug.
Ook tekent zich al een spin-off af voor een aantal kunstenaars, zoals voor Lucas Sloot, die gevraagd is voor Amsterdam Art Fair en ook de provincie Gelderland is geïnteresseerd!
Het complete beeldverslag, gemaakt door Ivonne Zijp, wordt gepubliceerd op de verschillende sites en sociale media en toegevoegd aan de verslaglegging voor de sponsoren. De kunstenaars krijgen het beeldmateriaal van hun werk in High Resolutie. Het beeldverslag is een document waardoor dit project dat we met veel zorg, plezier en in goede samenwerking hebben voltooid, een langdurig leven beschoren blijft!
